درباره جاوا اسکریپت (Javascript) همه ی ماها کم و بیش شنیده ایم. اگر شما به برنامه نویسی وب علاقه مند باشید، حتما وب سایت هایی را دیده ای که به صورت واکنش گرا (یعنی در تعامل با کاربر) عمل می کنند و بر اساس هر اتفاق و عملی که کاربر انجام می دهد یک عکس العمل آنلاین (برخط و در لحظه) از خود نشان می دهند. این یعنی جاوا اسکریپت و آموزش جاوا اسکریپت.
مقدمه ای بر آموزش جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت زبان برنامه نویسی وب و برای تکمیل HTML است، البته در سمت کاربر (Client)!
آیا می دانید سمت کاربر چیست؟
آیا می دانید فرق این دو چیست؟
نمود این دسته بندی در دنیای برنامه نویسی به شکل زیر می باشد:
سوال: اگر من نخواهم جاوا اسکریپت یاد بگیرم چه؟
پاسخ: این مسئله بستگی به هدف شما دارد. آیا میخواهید front-end developer (به معنی توسعه دهنده ی سمت کاربر) بشوید و یا back-end developer (به معنی توسعه دهنده ی سمت سرور)؟ شما می توانید یکی از این دو مورد را به طور تخصصی انتخاب کنید.
برخی مباحث جاوا اسکریپت مانند AJAX به طور مستقیم با سرور ارتباط دارند (ارسال درخواست به سرور و نه پردازش آن). همچنین صفحه ی وبی که تنها با HTML و CSS ساخته شود به شدت خشک و غیر قابل انعطاف می باشد.
برای اطلاعات عمومی خوب است که بدانید به کسی که هم به سمت سرور مسلط است و هم به سمت کاربر می گویند Full stack developer.
نقل قول معروفی بین برنامه نویسان جاوا اسکریپت مشهور است:
Java is to JavaScript as ham is to hamster.
ترجمه ی این نقل قول این است: جاوا اسکریپت در مقابل جاوا مانند هَم (نوعی گوشت) مقابل همستر (نوعی حیوان) است.
نکته: اگر جایی نام ECMAScript به گوشتان خورد، جا نخورید. ECMAScript یک استاندارد برنامه نویسی است که زبان هایی مانند جاوا اسکریپت از آن پیروی می کنند.
سوال: حالا این جاوا اسکریپت برای ما چه میکند؟
پاسخ دادن این سوال به این سادگی ها نیست چرا که دنیای جاوا اسکریپت بسیار پهناور تر از این حرف هاست که بتوانم پاسخ کاملی ارائه کنم اما اگر قرار باشد به طور خلاصه و مفید برایتان بگویم، می شود گفت: جاوا اسکریپت ساخته شد تا صفحات وب را زنده کند و به آن ها پویایی ببخشد. در واقع هر جا که اطلاعات به صورت استاتیک و خشک و ثابت نیستند و کمی انعطاف دارند شما شاهد استفاده از جاوا اسکریپت هستید! در این روز ها کمتر صفحه ی وبی را می توان پیدا کرد که از جاوا اسکریپت استفاده نکند. برای اینکه بفهمید دنیای بدون جاوا اسکریپت چگونه است بیایید جاوا اسکریپت را در مرورگر خود غیر فعال کنیم و به چند سایت سر بزنیم!
روش غیر فعال کردن جاوا اسکریپت به شکل زیر است.
مانند تصویر بالا (مرورگر کروم) در تنظیمات مرورگر خود میتوانید گزینه ای با نام JavaScript پیدا کنید. آن را غیر فعال کنید و به چند سایت سر بزنید! ما سایت گوگل را انتخاب می کنیم و بعد از غیر فعال کردن جاوا اسکریپت صفحه را refresh میکنیم. نتایج را ببینید:
همانطور که مشخص است، سرچ ما در گوگل ظاهری بسیار زشت تر از ظاهر اولیه پیدا کرد و همچنین بسیاری از انیمیشن های صفحه و پویایی های آن از بین رفتند. در مثال جیمیل نیز شاهد هستید که اصلا سایت باز نشده و به شما تذکر میدهد تا جاوا اسکریپت را فعال کنید. در غیر این صورت باید از نسخه ی بسیار ساده ی جیمیل استفاده کنید. وبسایت های دیگر مانند شرکت Adobe و غیره نیز وابستگی بسیار زیادی به جاوا اسکریپت داشته اند. البته با مرور زمان این وابستگی ها کمتر می شود و راه هایی برای پشتیبانی از چنین موقعیت هایی وجود دارند که توسط وب سایت های مختلف استفاده شده اند.
اگر دوست دارید یک استفاده ی ساده و عملی از جاوا اسکریپت را ببینید روی این لینک کلیک کنید. ما هنوز کدنویسی را شروع نکرده ایم بنابراین از کد ها صحبتی نمیکنیم اما مکانیسم کار این مثال را برای شما توضیح میدهم:
- ابتدا عکس دو لامپ داریم. یکی روشن و دیگری خاموش.
- سپس عکس لامپ خاموش را در سورسِ HTML خود، قرار میدهیم
- حالا با استفاده از کد های جاوا اسکریپت میگوییم اگر کاربر روی فلان دکمه کلیک کرد، عکس لامپ خاموش را بردار و به جایش لامپ روشن را قرار بده.
چنین مکانیسمی به همین سادگی مثالی جالب از جاوا اسکریپت را نشان می دهد.
در قسمت های بعدی سراغ کد نویسی خواهیم رفت.
